Sự không tương xứng giữa việc suy giảm khối lượng giao dịch stablecoin với gia tăng vốn hóa USDT đang khiến các nhà nghiên cứu thị trường đặt ra câu hỏi.

Khối lượng giao dịch USDT đã chạm đáy 4 năm, nhưng vốn hóa vẫn tăng.

Theo đơn vị nghiên cứu thị trường Kaiko, hiện đang có điểm “đáng ngờ” đối với hoạt động của stablecoin lớn nhất là Tether (USDT). Cụ thể, trong khi vốn hóa USDT đang áp sát mức đỉnh cao kỷ lục là 83 tỷ đô la, khối lượng giao dịch hàng tháng của nó sắp ghi nhận mức thấp nhất trong 4 năm trở gần đây.

Như đã được biết đến, sự nổi lên của Tether trong năm 2023 là do sự phục hồi đáng kể của Bitcoin cùng các đồng big cap trong Q1, cũng như xuất phát từ việc các đối thủ stablecoin đều gặp rào cản pháp lý. 

Stablecoin BUSD thì bị chính quyền New York và SEC Mỹ yêu cầu ngừng phát hành, phải bắt đầu thu hồi, khiến vốn hóa BUSD sụt từ 16 tỷ đô la về 6 tỷ đô la chỉ sau 3 tháng. Stablecoin USDC thì vướng vào cuộc khủng hoảng ngân hàng Mỹ vào tháng 3 năm 2023, mắc kẹt 3,3 tỷ đô la tiền bảo chứng và chỉ được giải cứu vào phút chót bởi sự can thiệp của chính quyền Biden. Dù vậy, giá USDC đã có lúc depeg về tận 0,87 đô la, khiến niềm tin vào stablecoin này bị ảnh hưởng khi vốn hóa giảm từ 42 tỷ đô la về 30 tỷ đô la sau cuộc khủng hoảng.

Thế nhưng, theo dữ liệu Kaiko, khối lượng giao dịch của Tether đã bắt đầu sụt giảm từ tháng 3. Đơn vị nghiên cứu nhận định lý do có thể xuất phát từ việc sàn giao dịch tiền mã hóa Binance ngừng miễn phí cặp BTC/USDT, khiến nhu cầu sử dụng Tether bị ảnh hưởng dù tỷ lệ giao dịch USDT vẫn chiếm hơn 50% tổng khối lượng giao dịch trên các sàn CEX. Giá các đồng coin lớn cũng đã ngừng đi lên trong Q2, khiến thị trường ít sôi động, nhu cầu mua bán thông qua stablecoin cũng vơi đi.



So sánh khối lượng giao dịch USDT và vốn hóa thị trường của USDT - Nguồn: Kaiko

Điểm kỳ lạ là  bất chấp nhu cầu sử dụng sụt giảm, vốn hóa của Tether vẫn tăng lên trong quãng thời gian này. Trong khi đó, vốn hóa và khối lượng giao dịch của USDC lại tỷ lệ thuận với nhau.



So sánh khối lượng giao dịch USDC và vốn hóa thị trường của USDC - Nguồn: Kaiko

Với việc số lượng lớn USDT đang được phát hành trên Tron (khoảng 46 tỷ USDT), blockchain mà có hoạt động DeFi kém hơn so với Ethereum (36 tỷ USDT), tuy nhiên, lại có các sàn (Binance và OKX) nắm giữ nhiều địa chỉ sở hữu số lượng lớn USDT, theo Kaiko, sự gia tăng vốn hóa USDT đang đến từ nhu cầu tích trữ Tether của các sàn kia.

Dữ liệu từ TheBlock cho thấy hoạt động giao dịch của stablecoin trên Ethereum đang giảm về mức thấp nhất từ tháng 12 năm 2020.



Thống kê khối lượng giao dịch của stablecoin trên Ethereum - Nguồn: TheBlock

Theo đó, khối lượng giao dịch của USDT tính đến thời điểm hiện tại đang là 69 tỷ đô la, đạt 60% so với 110,6 tỷ đô la của tháng 4. Tệ hơn là USDC chỉ ghi nhận 73,1 tỷ đô la, chưa được một nửa mốc 159 tỷ đô la trước đó một tháng.

Phía TheBlock lý giải lý do khiến khối lượng stablecoin trên Ethereum giảm mạnh là do cơn sốt memecoin, khiến phí giao dịch trên blockchain này tăng mạnh, đẩy người dùng stablecoin sang các mạng lưới khác như Tron.



Biến động phí gas ETH trong 6 tháng - Nguồn: Etherscan

Sự tồn tại của Stablecoin: Tồn tại và định hướng tương lai…

Các stablecoin có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất được chốt bằng đồng đô la Mỹ, việc phi đô la hóa sẽ gây nên rủi ro gì cho người dùng stablecoin?

Có thực tế là đồng đô la Mỹ vẫn đang tiếp tục mất vai trò thống trị với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu, điều gì sẽ xảy ra với thị trường stablecoin nếu như nó bị thay thế?

Theo dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế, đồng đô la Mỹ chỉ chiếm hơn 58% dự trữ ngoại hối toàn cầu, giảm mạnh mẽ so với mức 71% vào năm 2001.



Dự trữ ngoại hối toàn cầu từ năm 1999 đến năm 2021 - Nguồn: IMF

Jeremy Allaire — Giám đốc điều hành của USD Coin– đã nhấn mạnh sự thay đổi này tại hội nghị Đồng thuận diễn ra ngày 26 tháng 4 năm 2023, Hoa Kỳ phải thực thi luật về stablecoin với mục đích duy trì tính cạnh tranh trong bối cảnh “quá trình phi đô la hóa đang diễn ra tích cực”.

Khử đô la hóa đề cập đến việc giảm sử dụng đồng đô la Mỹ trong nền kinh tế của quốc gia và các cường quốc như Nga và Trung Quốc đang theo đuổi quá trình khử đô la hóa khi họ tìm cách thay thế đồng đô la Mỹ bằng tài sản kỹ thuật số hoặc bằng các loại tiền tệ fiat khác.

Như ví dụ về việc phi đô la hóa đang diễn ra, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc từng vượt qua đồng đô la Mỹ, trở thành đồng tiền xuyên biên giới và được sử dụng nhiều nhất ở Trung Quốc, tăng lên mức cao 48 % giao dịch sau khi chiếm khoảng 0% vào năm 2010.

Nhân dân tệ của Trung Quốc lần đầu tiên vượt qua đồng đô la Mỹ để trở thành đồng tiền được sử dụng nhiều nhất. Cổ phiếu nhân dân tệ tăng lên mức cao 48%.  Còn Cổ phiếu của Mỹ giảm xuống 47%, GIẢM từ 83% so với cùng kỳ.

Một ví dụ khác quen thuộc hơn với người dùng tiền điện tử là ở El Salvador, vào năm 2021, quốc gia này đã trở thành quốc gia đầu tiên sử dụng Bitcoin như một đấu thầu hợp pháp.

Sau thông tin, sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase tung ra sàn giao dịch phái sinh ở Bermuda , một số người ủng hộ tiền điện tử thậm chí còn gợi ý Hoa Kỳ đang cố gắng ngăn chặn các công ty tiền điện tử tiếp cận các dịch vụ ngân hàng trong nước để cố ý thúc đẩy họ ở nước ngoài vì sợ tiền điện tử có thể ăn sâu hơn vào sự thống trị của đồng đô la Mỹ.

Ý nghĩa sự đổi mới đối với nền kinh tế toàn cầu

Trong video “Các nguyên tắc đối phó với trật tự thế giới thay đổi” của nhà đầu tư tỷ phú và nhà quản lý quỹ phòng hộ Ray Dalio, đồng tiền dự trữ hàng đầu “là yếu tố giúp quốc gia trở thành đế chế giàu có và hùng mạnh nhất” —ý kiến được nhiều chuyên gia chia sẻ.



Một trong những lợi ích của việc trở thành đồng tiền dự trữ thống trị là mức độ nhu cầu tăng lên so với các quốc gia khác khi nó được chấp nhận trên toàn cầu và được coi là tài sản trú ẩn an toàn, khi đó sẽ có giá trị hơn.

Trả lời câu hỏi từ Cointelegraph, Tether — nhà phát hành USDT, stablecoin lớn nhất theo vốn hóa thị trường — lưu ý, các stablecoin được chốt bằng đô la Mỹ cũng làm tăng nhu cầu đối với loại tiền này.

Nhu cầu đối với đồng đô la Mỹ tăng làm cho nó có giá trị hơn so với các loại tiền tệ khác, giúp cho việc nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ rẻ hơn đối với Hoa Kỳ, cho phép nước này vay vốn với chi phí thấp hơn.

Thế nhưng, trước những lo ngại về những điều gì sẽ xảy ra nếu như đồng đô la Mỹ mất đi quyền bá chủ, nhiều nhà kinh tế trích dẫn lời của nhà kinh tế học đã từng đoạt giải Nobel Paul Krugman, “trong khi vị thế đồng tiền dự trữ có biểu tượng chính trị đi kèm, về cơ bản nó không liên quan như mục tiêu kinh tế” do lợi ích của nó có giá trị như “một phần nhỏ của một phần trăm GDP.”

Điều đáng chú ý là các nhà kinh tế nổi tiếng không đồng ý với nhau. Trong cuộc khảo sát ngày 11 tháng 4 đối với các nhà kinh tế học, 50% trong số đó không đồng ý với khẳng định của Krugman - lợi ích chỉ là thứ yếu.

Đã đến lúc đổi mới thị trường stablecoin?

Theo CoinMarketCap, các stablecoin có vốn hóa thị trường vượt 1 tỷ đô la đều được chốt bằng đô la Mỹ, điều này mang ý nghĩa với vị thế thống trị của nó.

Tuy nhiên, khi đồng đô la Mỹ vẫn mất đi sự thống trị, những stablecoin này thấy mức độ sử dụng của chúng giảm dần.

Tether nhấn mạnh stablecoin “đặc biệt có lợi cho công dân ở các thị trường mới nổi, nhất là những người phải đối mặt với mức lạm phát cao cùng sự bất ổn tiền tệ” hoặc những người ở các quốc gia có khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính hạn chế. Chính vì thế, ngay cả khi đồng đô la Mỹ và các loại tiền ổn định được gắn với nó giảm đi thì những người khác có thể sẽ tham gia.

Schwerin lưu ý “các tổ chức phát hành lớn đã vươn ra bên ngoài Hoa Kỳ để phục vụ chính xác cho kịch bản này,” đề cập đến các stablecoin như EUROC, được chốt bằng đồng euro, ông nói thêm: “Sẽ phải có nhiều ứng biến và thử nghiệm, điều này rất tốt cho sự đổi mới.”

Schwerin lưu ý, không biết chính xác điều gì sẽ hiệu quả, nhưng ông lạc quan khi tin cộng đồng tiền điện tử sẽ nhanh chóng tìm ra giải pháp.

Một đại diện của Tether cho biết công ty “luôn đi đầu trong việc đổi mới” và đưa ra sản phẩm khác mà họ đã phát hành - Tether Gold – đồng tiền ổn định được thế chấp bằng vàng và các loại tiền ổn định được hỗ trợ bằng tiền pháp định.

Mặc dù stablecoin được thiết kế theo những cách khác nhau, nhưng những cách được sử dụng thường xuyên nhất là cả tài sản thế chấp đầy đủ/quá mức và ngoại sinh.

Miễn là các stablecoin có đủ tài sản thế chấp thì người dùng không nên lo lắng đến việc chuyển đổi khỏi các stablecoin được chốt bằng đô la Mỹ sẽ gây ra vấn đề thanh khoản, đặc biệt khi tỷ lệ lớn tài sản thế chấp được lưu trữ dưới dạng tài sản có tính thanh khoản cao.