Trong thị trường tiền mã hóa, các ứng dụng tài chính phi tập trung là một trong những ứng dụng thu hút được nhiều sự chú ý của các nhà đầu tư nhất, đặc biệt là những nhà đầu tư đã có kiến thức cơ bản và hiểu một chút về cơ chế vận hành của DeFi (nền tảng tài chính phi tập trung - decentralized finance). Một phần lí do đó đến từ lợi nhuận mà những ứng dụng này mang lại vô cùng hấp dẫn và rủi ro dễ kiểm soát. Ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kĩ hơn về điều đó, thông qua hai chỉ số mà rất nhiều nhà đầu tư hay nhầm lẫn hoặc chưa phân biệt đúng, đó là APR và APY.

Vậy APR và APY có nghĩa là gì?

Về bản chất, cả APR và APY đều phản ánh về lợi nhuận mà người dùng thu được khi người dùng tiến hành staking (gửi token để nhận về lãi suất) trên bất kì nền tảng DeFi ở hệ sinh thái nào. Cả APR và APY đều có những cách tính toán riêng biệt để đưa ra một tham số, dựa vào tham số đó, người dùng có thể ước chừng được lợi nhuận cho khoản đầu tư của họ và từ đó đưa ra quyết định tiến hành đầu tư hay không.



Trong đó, tham số APR đại diện cho việc lãi suất được tính toán dưới dạng lãi suất năm, thể hiện số tiền lãi bạn phải trả khi thực hiện một khoản vay từ giao thức bất kì trên các nền tảng tài chính phi tập trung. Khi có được tham số APR, bạn có thể tính toán được số tiền bạn phải trả cho khoản vay của bạn, để đánh giá được mức độ rủi ro cũng như tỉ suất lợi nhuận cho khoản đầu tư của bạn. Nhà đầu tư thông minh sẽ biết rằng, khi tỉ lệ APR quá cao, có nghĩa là họ sẽ phải trả một khoản tiền lớn cho khoản vay của họ, trong khi chưa chắc rằng khoản vay của họ đã mang lại lợi nhuận tương xứng. Ngược lại, nếu tham số APR thấp, phản ánh việc số tiền họ phải trả cho một khoản vay là nhỏ, và khả năng sinh lời từ khoản vay (khi họ đem số tiền đi vay đó để đầu tư sang một lĩnh vực khác) là tốt, thì đó là một món hời cho nhà đầu tư. Cụ thể, APR về cơ bản sẽ được tính toán theo công thức sau đây: 



Trong đó, lãi suất sẽ là tổng số tiền lãi bạn phải trả (do các giao thức cho vay quyết định), vốn gốc sẽ là số tiền bạn muốn vay, và n sẽ là số ngày bạn vay khoản tiền đó (tính từ ngày bạn nhận được khoản vay từ giao thức đến khi bạn hoàn trả số tiền đó lại cho giao thức mà bạn đã vay).

Ngược lại với APR là APY. APY là viết tắt của cụm từ Annual Percentage Yield, tham số này biểu thỉ lợi nhuận phần trăm hàng năm của khoản tiền mà bạn tiến hành staking trên các nền tảng. Trong tài chính ngân hàng, tham số này cũng biểu thị cho lợi nhuận mà bạn nhận được khi thực hiện các hành động như gửi tiền vào tài khoản tiết kiệm hay chứng chỉ tiền gửi, hay bất kì loại tài sản sinh lời nào khác. Ngược lại với APR, chỉ số APY càng cao càng có lợi cho bạn. Từ khoản đầu tư ban đầu, bạn có thể sinh lời lớn nếu tham số APY này lớn mà không cần phải làm gì nhiều. Nhưng cũng nên hiểu rõ ràng, APY càng lớn sẽ chỉ đem lại hiệu quả khi tài sản của bạn ít biến động về giá, và số tiền đầu tư của bạn cũng là một con số tương đối lớn. 



Đồng thời, ngoài lãi suất, một tham số khác mà bạn cũng cần lưu ý đó là lãi suất kép. Lãi suất kép biểu thị cho số tiền bạn kiếm được trên chính khoản lãi mà bạn đã nhận được từ số tiền bạn staking hoặc gửi tiết kiệm nữa. Tham số APY này hoàn toàn có thể biến động và thay đổi ngay cả trong quá trình bạn đã tiến hành staking do nhiều yếu tố, có thể là số lượng người staking tăng lên quá lớn hoặc tài sản của bạn có sự tăng giá quá mạnh trong thời gian ngắn.

Những lưu ý khi quan sát chỉ số APR và APY trên các ứng dụng tài chính phi tập trung?

Thứ nhất, bạn phải lựa chọn được một nền tảng tài chính phi tập trung đủ đảm bảo về độ uy tín cũng như tính xác thực cao. Không giống như hệ thống ngân hàng, nếu số tiền của bạn trong quá trình gửi tiết kiệm hoặc tài sản thế chấp vì một lí do nào đó bị đánh cắp, thì ngân hàng sẽ có trách nhiệm bồi hoàn cho bạn nguyên trạng. Còn trong thị trường tài chính phi tập trung, mọi thứ đều vận hành theo những nguyên tắc riêng và không có cơ chế pháp luật quản lí, nếu những rủi ro ập đến như bị tấn công, hoặc nền tảng đó “ôm” số tiền của bạn và bỏ chạy, thì chỉ có bạn phải chịu trách nhiệm cho khoản đầu tư của bạn mà thôi.



Thứ hai, chỉ số APY cao, không đồng nghĩa với việc đó là một điều tốt. Có rất nhiều nền tảng đưa ra chỉ số APY một cách vô lý, lên tới hàng ngàn phần trăm một năm, với mục đích thu hút những nhà đầu tư tham lam tham gia và…sập bẫy, khi một ngày đẹp trời, số tiền của bạn staking không cánh mà bay. Hãy hiểu rõ rằng, chỉ số APY cần phải hợp lí và có tính ổn định thì mới bền vững.

Thứ ba, đối với APR, bạn nên cẩn trọng với tài sản thế chấp của bạn. Nếu bạn thế chấp tài sản có tính biến động cao, thì đồng nghĩa với khả năng bị thanh lí tài sản của bạn cũng cao theo. (do thời điểm tài sản đó bị biến động, giá trị của nó thấp hơn nhiều so với khoản vay của bạn). Đồng thời, bạn cũng cần cân nhắc kĩ việc sử dụng khoản vay vào mục đích và đầu tư phù hợp, để tránh tình trạng thất thoát hoặc thua lỗ, dẫn tới bị thanh lí vị thế từ sớm.

Trên đây là toàn bộ những thông tin bạn cần nắm về APR và APY trong thế giới DeFi, mong rằng nó sẽ giúp ích cho các bạn trong việc lựa chọn cũng như đầu tư hợp lí và thành công!